Πλησιάζουμε να συμπληρώσουμε 6 μήνες από την θέση σε ισχύ του νέου
δικαστικού χάρτη. Αρκετές από τις ασάφειες που υπήρχαν στην αρχή έχουν διαλυθεί
ιδίως με τον τρόπο που οι νέες ρυθμίσεις εφαρμόστηκαν στην πράξη, ενώ κάποιες
από τις άστοχες ή προβληματικές ρυθμίσεις διορθώθηκαν με το Ν. 5151/2024.
Μπορούμε να κάνουμε, λοιπόν, μια σύνοψη με την μορφή ερωτήσεων-απαντήσεων ως
προς το τι ισχύει με το νέο πλαίσιο.
(α) Εκκρεμείς υποθέσεις στην Αττική: Από ποιο
δικαστήριο δικάζονται σήμερα;
Με το Ν. 5151/2024 (άρθρο 89) ορίστηκε συγκεκριμένα σε ποια περιφερειακή
έδρα (ή στο κεντρικό πρωτοδικείο) υπάγεται κάθε καταργούμενο Ειρηνοδικείο. Με
μεγαλύτερη ακριβολογία, ορίζεται σε ποιο δικαστήριο θα δικαστεί υπόθεση/διαφορά
που ανοίχθηκε με δικόγραφο που κατατέθηκε μέχρι την 15.9.2024 σε κάποιο
Ειρηνοδικείο της Αττικής. Αναλυτικά:
(i) Στην κεντρική
έδρα του Πρωτοδικείου Αθηνών υπάγονται οι εκκρεμείς υποθέσεις των
Ειρηνοδικείων Αθηνών, Μαραθώνος και Αχαρνών
(ii) Στην περιφερειακή
έδρα Αμαρουσίου υπάγονται οι εκκρεμείς υποθέσεις των Ειρηνοδικείων
Αμαρουσίου, Χαλανδρίου και Νέας Ιωνίας
(iii) Στην περιφερειακή
έδρα Περιστερίου υπάγονται οι εκκρεμείς υποθέσεις των Ειρηνοδικείων
Περιστερίου και Ιλίου
(iv) Στην περιφερειακή
έδρα Κρωπίας υπάγονται οι εκκρεμείς υποθέσεις των Ειρηνοδικείων
Κρωπίας και Λαυρίου
(v) Στην περιφερειακή
έδρα Καλλιθέας οι εκκρεμείς υποθέσεις του Ειρηνοδικείο Καλλιθέας.
(vi) Στην περιφερειακή
έδρα Ελευσίνας οι εκκρεμείς υποθέσεις των Ειρηνοδικείων Ελευσίνας
και Μεγάρων.
(vii) Στην κεντρική
έδρα του Πρωτοδικείου Πειραιά οι εκκρεμείς υποθέσεις των Ειρηνοδικείων
Πειραιά, Νίκαιας, Αίγινας, Σαλαμίνας, Κυθήρων, Σπετσών.
(viii) Στην περιφερειακή
έδρα Πόρου οι εκκρεμείς υποθέσεις του Ειρηνοδικείου Πόρου.
Για διευκόλυνση παρατίθεται ο παρακάτω πίνακας:
|
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 – ΕΚΚΡΕΜΕΙΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ |
|
|
ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΔΡΑ |
ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΑ ΣΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΙΧΕ ΕΙΣΑΧΘΕΙ ΤΟ ΑΡΧΙΚΟ ΔΙΚΟΓΡΑΦΟ |
|
Αθήνα (κεντρική) |
Αθηνών, Μαραθώνος και Αχαρνών |
|
Αμαρουσίου |
Αμαρουσίου, Χαλανδρίου και Νέας Ιωνίας |
|
Περιστερίου |
Περιστερίου και Ιλίου |
|
Κορωπίου |
Κρωπίας και Λαυρίου |
|
Καλλιθέας |
Καλλιθέας |
|
Ελευσίνας |
Ελευσίνας και Μεγάρων |
|
Πειραιά (κεντρική) |
Πειραιά, Νίκαιας, Αίγινας, Σαλαμίνας, Κυθήρων, Σπετσών |
|
Πόρου |
Πόρου |
Προς το παρόν, όλα τα δικαστικά καταστήματα των καταργηθέντων
Ειρηνοδικείων διατηρούνται. Φαίνεται ότι η κατάργηση των ίδιων των
καταστημάτων θα αργήσει, οπότε δεν χρειάζεται να αγχωνόμαστε για αυτό. Όταν θα
κλείσουν αυτά τα καταστήματα, οι τυχόν ακόμη εκκρεμείς υποθέσεις θα δικάζονται
στο κατάστημα της αντίστοιχης περιφερειακής έδρας ή στο κεντρικό Πρωτοδικείο
(ανάλογα με το πού υπάγεται το καταργούμενο κατάστημα).
Άρα, ο παραπάνω πίνακας πού χρησιμεύει; Χρησιμεύει:
(α1) Στις αναβολές:
Από τις 16.9.2024 και μετά, στα δικαστήρια που υπάγονται στην αρμοδιότητα
του Πρωτοδικείου Αθηνών, όσες υποθέσεις δικάζονται σε καταστήματα καταργούμενων
Ειρηνοδικείων που δεν είναι ταυτόχρονα και έδρες περιφερειακών εδρών και η
συζήτησή τους αναβάλλεται, η μετ’ αναβολή δικάσιμος ορίζεται για το
κατάστημα της κεντρικής ή περιφερειακής έδρας, στην οποία εντάσσεται το
καταργούμενο Ειρηνοδικείο κατά τον ανωτέρω πίνακα 1. Για παράδειγμα, οι
υποθέσεις του Λαυρίου αναβάλλονται για το Κορωπί, του Μαραθώνα και των Αχαρνών
για το κεντρικό της Αθήνας, του Χαλανδρίου και της Νέας Ιωνίας για το Μαρούσι,
των Μεγάρων στην Ελευσίνα, του Ιλίου στο Περιστέρι.
Αυτό δεν ισχύει στα δικαστικά καταστήματα που υπάγονται στο Πρωτοδικείο
Πειραιά, που οι μετ’ αναβολήν δικάσιμοι
προσδιορίζονται για το ίδιο δικαστικό κατάστημα.
(α2) Στις παραιτήσεις και κλήσεις επαναφοράς εκκρεμών υποθέσεων προ της
16.9.2024
Παραιτήσεις και κλήσεις για επαναφορά συζήτησης υποθέσεων που είναι
εκκρεμείς προ της 16.9.2024 σε καταστήματα καταργούμενων Ειρηνοδικείων
κατατίθενται στην περιφερειακή έδρα ή στην κεντρική έδρα και οι τυχόν νέες
δικάσιμοι δυνάμει αυτών προσδιορίζονται στην περιφερειακή έδρα/κεντρική έδρα
στην οποία υπάγονται τα καταργούμενα Ειρηνοδικεία.
(α3) Στην κατάθεση εφέσεων-ανακοπών ερημοδικίας:
Οι εφέσεις, ανακοπές ερημοδικίας και αναψηλαφήσεις κατ’ αποφάσεων των
Ειρηνοδικείων που καταργήθηκαν τις καταθέτουμε στην περιφερειακή έδρα/κεντρική
έδρα που αντιστοιχεί σε κάθε καταργηθέν Ειρηνοδικείο. Ο προσδιορισμός γίνεται
πάντα στην κεντρική έδρα του Πρωτοδικείου Αθηνών/Πειραιώς.
Όταν δικάσαμε σε Ειρηνοδικείο και η απόφαση εκδίδεται μετά την 16.9.2024,
αυτή εκδίδεται από την αντίστοιχη περιφερειακή έδρα/κεντρική έδρα (βάσει του
ανωτέρω Πίνακα 1). Σε αυτή την έδρα καταθέτουμε το ένδικο μέσο. Προφανώς και
στην περίπτωση αυτή προσδιορίζουμε στην κεντρική έδρα του Πρωτοδικείου
Αθηνών/Πειραιώς.
(β) Για τα νέα δικόγραφα (που κατατίθενται μετά τις
15.9.2024) τι κάνουμε;
(β1) Πότε πάμε (τα νέα δικόγραφα) στις περιφερειακές έδρες Αθηνών-Πειραιώς;
Για να σκεφτούμε να πάμε σε περιφερειακή έδρα, πρέπει να έχουμε να κάνουμε
με υπόθεση που υπό το παλιό καθεστώς θα πηγαίναμε στο Ειρηνοδικείο. Αν υπό το
παλιό καθεστώς θα πηγαίναμε στο Πρωτοδικείο, τότε εξακολουθούμε να πηγαίνουμε
στο Κεντρικό Πρωτοδικείο.
Όλα αυτά ισχύουν μέχρι τις 15/9/2026. Για το τι θα γίνει μετά, δείτε
την απάντηση στην επόμενη ερωταπόκριση.
(β2) Πότε πάμε (τα νέα δικόγραφα) στις περιφερειακές έδρες στην υπόλοιπη
Ελλάδα;
Στην υπόλοιπη Ελλάδα πηγαίνουμε στις περιφερειακές έδρες για όλες τις
υποθέσεις αρμοδιότητας Μονομελούς Πρωτοδικείου που υπάγονται στην
τοπική αρμοδιότητα περιφερειακής έδρας.
Το ίδιο θα ισχύει και στην Αττική από 16.9.2026. Από τότε και μετά, στις
περιφερειακές έδρες της Αττικής θα πηγαίνουμε όταν αυτές θα ιδρύουν τοπική
αρμοδιότητα.
Έτσι, σήμερα μια αγωγή διατροφής στην Αθήνα την καταθέτουμε χωρίς άλλον
προβληματισμό στο Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών και δεν μας νοιάζει να ψάξουμε
την ειδικότερη περιοχή που θεμελιώνει αρμοδιότητα. Αλλά στη Λάρισα πρέπει να
δούμε αν η τοπική αρμοδιότητα θεμελιώνεται σε Δήμους των Φαρσάλων ή της
Ελασσόνας, ώστε να δούμε σε ποια περιφερειακή έδρα θα καταθέσουμε μια
αντίστοιχη αγωγή.
(β3) Πού καταθέτουμε τα νέα εισαγωγικά δικόγραφα από 16.9.2024;
Σε περίπτωση νέων εισαγωγικών δικογράφων (αγωγές, αιτήσεις, ανακοπές
κλπ.) που καταθέτουμε από τις 16.9.2.2024 δεν βλέπουμε τις αντιστοιχίσεις
των παλιών Ειρηνοδικείων με τις περιφερειακές έδρες των Πρωτοδικείων Αθηνών και
Πειραιώς. Η αρμοδιότητα των Δήμων έχει αλλάξει. Διακρίνουμε 2 περιόδους: Η
1η μέχρι τις 15.9.2026 και η 2η από τις 16.9.2026 και
εφεξής.
(β3.1) 1η περίοδος (μέχρι 15.9.2026):
Είπαμε ότι για αυτή την περίοδο, μας νοιάζουν τα περιφερειακά μόνον για υποθέσεις
πρώην Ειρηνοδικείου. Σε αυτές, λοιπόν, καταθέτουμε ως εξής:
(i) Στην Αθήνα
(κεντρική έδρα) για τους Δήμους Αχαρνών, Διονύσου, Μαραθώνος, Παιανίας,
Παλλήνης, Ραφήνας-Πικερμίου, Σπάτων-Αρτέμιδος, Ωρωπού, Αγίας Παρασκευής,
Βριλησσίων, Κηφισιάς, Παπάγου-Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Αθηναίων.
Βύρωνος, Γαλατσίου, Δάφνης-Υμηττού, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Καισαριανής,
Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος, Αιγάλεω, Αγίας Βαρβάρας, Χαϊδαρίου Φυλής,
Αγίου Δημητρίου, Αλίμου, Γλυφάδας, Ελληνικού-Αργυρούπολης.
*όσοι Δήμοι είναι με πλάγια γραφή
παραμένουν στην Αθήνα μέχρι 15.9.2026
(ii) Στο Μαρούσι
όταν θεμελιώνεται τοπική αρμοδιότητα στους Δήμους Αμαρουσίου,
Λυκόβρυσης-Πεύκης, Ηρακλείου, Νέας Ιωνίας, Μεταμόρφωσης και Χαλανδρίου.
(iii) Στο Κορωπί
όταν θεμελιώνεται τοπική αρμοδιότητα στους Δήμους Κρωπίας,
Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Μαρκόπουλου-Μεσογαίας, Σαρωνικού και Λαυρεωτικής
(iv) Στο Περιστέρι
όταν θεμελιώνεται τοπική αρμοδιότητα στους Δήμους Περιστερίου, Αγίων
Αναργύρων-Καματερού, Ιλίου και Πετρούπολης
(v) Στην Καλλιθέα
όταν θεμελιώνεται τοπική αρμοδιότητα στους Δήμους Καλλιθέας, Μοσχάτου-Ταύρου,
Νέας Σμύρνης και Παλαιού Φαλήρου
(vi) Στην Ελευσίνα
όταν θεμελιώνεται τοπική αρμοδιότητα στους Δήμους Ασπροπύργου, Ελευσίνας,
Μεγαρέων και Μάνδρας-Ειδυλλίας, πλην της Δημοτικής Ενότητας Ερυθρών (που όπως
πάντα υπαγόταν στην Θήβα).
(vii) Στον Πειραιά
(κεντρική έδρα) όταν θεμελιώνεται τοπική αρμοδιότητα στους Δήμους Πειραιώς,
Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κορυδαλλού, Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Περάματος,
Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Σαλαμίνας, Σπετσών.
(viii) Στον Πόρο
όταν θεμελιώνεται τοπική αρμοδιότητα στους Δήμους Ύδρας, Πόρου και
Τροιζηνίας-Μεθάνων
Για υποθέσεις που και πριν υπάγονταν στο Πρωτοδικείο,
συνεχίζουμε να καταθέτουμε στο Πρωτοδικείο. Μέχρι την 15.9.2026 η αρμοδιότητα
του Πρωτοδικείου Πειραιά παραμένει αμετάβλητη (βλ. άρθρο 14 παρ. 10 Ν.
5108/2024), οπότε για τις υποθέσεις αυτές συνεχίζουμε να καταθέτουμε όπως
ξέραμε τόσον καιρό. Δηλ. για υποθέσεις που και πριν υπάγονταν στην αρμοδιότητα
Μονομελούς (πολλώ μάλλον του Πολυμελούς) δεν αλλάζει τίποτε μέχρι τις
15.9.2025.
Για διευκόλυνση παρατίθεται ο παρακάτω πίνακας:
|
ΠΙΝΑΚΑΣ 2 – ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ |
|
|
ΑΡΜΟΔΙΑ ΕΔΡΑ |
ΔΗΜΟΣ |
|
Αθήνα (κεντρική) |
Αθηναίων, Αχαρνών, Διονύσου, Μαραθώνος, Παιανίας, Παλλήνης, Ραφήνας-Πικερμίου,
Σπάτων-Αρτέμιδος, Ωρωπού, Αγίας Παρασκευής, Βριλησσίων, Κηφισιάς, Παπάγου-Χολαργού,
Πεντέλης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Βύρωνος, Γαλατσίου, Δάφνης-Υμηττού, Ζωγράφου,
Ηλιούπολης, Καισαριανής, Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος, Αιγάλεω, Αγίας Βαρβάρας,
Χαϊδαρίου Φυλής, Αγίου Δημητρίου, Αλίμου, Γλυφάδας,
Ελληνικού-Αργυρούπολης. *όσοι Δήμοι είναι με πλάγια γραφή παραμένουν στην Αθήνα μέχρι 15.9.2026 |
|
Αμαρουσίου |
Αμαρουσίου, Λυκόβρυσης-Πεύκης, Ηρακλείου, Νέας Ιωνίας, Μεταμόρφωσης και
Χαλανδρίου |
|
Περιστερίου |
Περιστερίου, Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Ιλίου και Πετρούπολης |
|
Κορωπίου |
Κρωπίας, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Μαρκόπουλου-Μεσογαίας, Σαρωνικού και
Λαυρεωτικής |
|
Καλλιθέας |
Καλλιθέας, Μοσχάτου-Ταύρου, Νέας Σμύρνης και Παλαιού Φαλήρου |
|
Ελευσίνας |
Ελευσίνας, Μεγαρέων και Μάνδρας-Ειδυλλίας (πλην της Δημοτικής Ενότητας
Ερυθρών) |
|
Πειραιά (κεντρική) |
Πειραιώς, Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κορυδαλλού,
Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Περάματος, Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Σαλαμίνας, Σπετσών |
|
Πόρου |
Ύδρας, Πόρου και Τροιζηνίας-Μεθάνων |
(β3.2) 2η περίοδος (μετά την 16.9.2026):
Είπαμε ότι από τότε και μετά δεν (θα) μας νοιάζει η διάκριση μεταξύ
Ειρηνοδικείου και Πρωτοδικείου για τις νέες υποθέσεις. Από τότε, για υποθέσεις Μονομελούς
Πρωτοδικείου θα κοιτάμε αν ο Δήμος που θεμελιώνει την τοπική αρμοδιότητα
υπάγεται σε κάποια περιφερειακή έδρα. Από τότε η έδρα της Καλλιθέας και της
Ελευσίνας μετακομίζουν στον Πειραιά, ενώ σε αυτόν προστίθενται και όλοι οι
υπόλοιποι Δήμοι του Νότιου Τομέα (πέραν της Καλλιθέας) και οι μισοί Δήμοι του
Δυτικού Τομέα, ήτοι οι Δήμοι Αιγάλεω, Αγίας Βαρβάρας, Χαϊδαρίου (οι άλλοι μισοί
μένουν στην Αθήνα)
Πιο συγκεκριμένα, από τότε:
(i) Πρωτοδικείο
Αθηνών: Σε αυτό θα υπάγονται οι Δήμοι των Περιφερειακών Ενοτήτων
Ανατολικής Αττικής, Βορείου Τομέα Αθηνών, Κεντρικού Τομέα Αθηνών και οι Δήμοι
Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Ιλίου, Πετρούπολης και Περιστερίου της Περιφερειακής
Ενότητας Δυτικού Τομέα Αθηνών, καθώς και ο Δήμος Φυλής της Περιφερειακής Ενότητας
Δυτικής Αττικής. Με βάση αυτή την αρμοδιότητα θα πάμε στο Πολυμελές
Πρωτοδικείο.
Για υποθέσεις Μονομελούς θα πηγαίνουμε στις εξής περιφερειακές έδρες:
- Αμαρουσίου για τις περιπτώσεις θεμελίωσης τοπικής αρμοδιότητας
στους Δήμους Αμαρουσίου, Λυκόβρυσης-Πεύκης, Ηρακλείου, Νέας Ιωνίας,
Μεταμόρφωσης και Χαλανδρίου.
- Κορωπίου για τις περιπτώσεις θεμελίωσης τοπικής αρμοδιότητας
στους Δήμους Κρωπίας, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Μαρκόπουλου-Μεσογαίας,
Σαρωνικού και Λαυρεωτικής
- Περιστερίου, για τις περιπτώσεις θεμελίωσης τοπικής
αρμοδιότητας στους Δήμους Περιστερίου, Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Ιλίου και
Πετρούπολης.
Για υποθέσεις Μονομελούς θα πηγαίνουμε στην κεντρική έδρα του
Πρωτοδικείου στην Αθήνα στην για τις περιπτώσεις θεμελίωσης τοπικής
αρμοδιότητας στους Δήμους Αχαρνών, Διονύσου, Μαραθώνος, Παιανίας, Παλλήνης,
Ραφήνας-Πικερμίου, Σπάτων-Αρτέμιδος, Ωρωπού, Αγίας Παρασκευής, Βριλησσίων,
Κηφισιάς, Παπάγου-Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Αθηναίων. Βύρωνος,
Γαλατσίου, Δάφνης-Υμηττού, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Καισαριανής,
Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος.
(ii) Πρωτοδικείο
Πειραιώς: Σε αυτό θα υπάγονται οι Δήμοι των Περιφερειακών Ενοτήτων
Πειραιώς, Δυτικής Αττικής πλην Δήμου Φυλής, Νήσων Αττικής και Νοτίου Τομέα
Αθηνών, καθώς και οι Δήμοι Αγίας Βαρβάρας, Αιγάλεω και Χαϊδαρίου της
Περιφερειακής Ενότητας Δυτικού Τομέα Αθηνών. Με βάση αυτή την αρμοδιότητα θα
πάμε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο.
Σε αυτό θα υπάγονται οι περιφερειακές έδρες:
- Καλλιθέας για τις περιπτώσεις θεμελίωσης τοπικής αρμοδιότητας
στους Δήμους Καλλιθέας, Μοσχάτου-Ταύρου, Νέας Σμύρνης και Παλαιού Φαλήρου
- Ελευσίνας για τις περιπτώσεις θεμελίωσης τοπικής αρμοδιότητας
στους Δήμους Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Μεγαρέων και Μάνδρας-Ειδυλλίας, πλην της
Δημοτικής Ενότητας Ερυθρών (που όπως πάντα υπαγόταν στην Θήβα)
- Πόρου για τις περιπτώσεις θεμελίωσης τοπικής αρμοδιότητας
στους Δήμους Ύδρας, Πόρου και Τροιζηνίας-Μεθάνων.
Για υποθέσεις Μονομελούς θα πηγαίνουμε στην κεντρική έδρα του
Πρωτοδικείου στον Πειραιά στην για τις περιπτώσεις θεμελίωσης τοπικής
αρμοδιότητας στους Δήμους Πειραιώς,
Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κορυδαλλού, Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Περάματος, Αγκιστρίου,
Αίγινας, Κυθήρων, Σαλαμίνας, Σπετσών, Αιγάλεω, Αγίας Βαρβάρας, Χαϊδαρίου Φυλής,
Αγίου Δημητρίου, Αλίμου, Γλυφάδας, Ελληνικού-Αργυρούπολης
*όσοι Δήμοι είναι με πλάγια γραφή μεταφέρονται στον Πειραιά από 16.9.2026
Για διευκόλυνση παρατίθεται ο παρακάτω πίνακας:
|
ΠΙΝΑΚΑΣ 3 – ΠΛΗΡΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΕΟΥ ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΥ ΧΑΡΤΗ
ΑΤΤΙΚΗΣ |
|
|
ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ |
|
|
ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ |
ΔΗΜΟΙ |
|
ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ |
Δήμοι Αθηναίων, Αχαρνών, Διονύσου, Μαραθώνος, Παιανίας, Παλλήνης, Ραφήνας-Πικερμίου,
Σπάτων-Αρτέμιδος, Ωρωπού, Αγίας Παρασκευής, Βριλησσίων, Κηφισιάς,
Παπάγου-Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Βύρωνος, Γαλατσίου,
Δάφνης-Υμηττού, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Καισαριανής, Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος, Αμαρουσίου,
Λυκόβρυσης-Πεύκης, Ηρακλείου, Νέας Ιωνίας, Μεταμόρφωσης, Χαλανδρίου, Περιστερίου,
Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Ιλίου, Πετρούπολης, Κρωπίας,
Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Μαρκόπουλου-Μεσογαίας, Σαρωνικού και Λαυρεωτικής |
|
ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ |
|
|
ΕΔΡΑ |
ΔΗΜΟΙ |
|
Αθήνα (κεντρική) |
Αθηναίων, Αχαρνών, Διονύσου, Μαραθώνος, Παιανίας, Παλλήνης,
Ραφήνας-Πικερμίου, Σπάτων-Αρτέμιδος, Ωρωπού, Αγίας Παρασκευής, Βριλησσίων,
Κηφισιάς, Παπάγου-Χολαργού, Πεντέλης, Φιλοθέης-Ψυχικού, Βύρωνος, Γαλατσίου,
Δάφνης-Υμηττού, Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Καισαριανής, Φιλαδέλφειας-Χαλκηδόνος |
|
Αμαρουσίου |
Αμαρουσίου, Λυκόβρυσης-Πεύκης, Ηρακλείου, Νέας Ιωνίας, Μεταμόρφωσης και
Χαλανδρίου |
|
Περιστερίου |
Περιστερίου, Αγίων Αναργύρων-Καματερού, Ιλίου και Πετρούπολης |
|
Κορωπίου |
Κρωπίας, Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, Μαρκόπουλου-Μεσογαίας, Σαρωνικού και
Λαυρεωτικής |
|
ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ |
|
|
ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ |
Δήμοι Πειραιώς, Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κορυδαλλού,
Κερατσινίου-Δραπετσώνας, Περάματος, Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Σαλαμίνας,
Σπετσών, Αιγάλεω, Αγίας Βαρβάρας, Χαϊδαρίου Φυλής, Αγίου Δημητρίου,
Αλίμου, Γλυφάδας, Ελληνικού-Αργυρούπολης, Ασπροπύργου, Ελευσίνας,
Μεγαρέων και Μάνδρας-Ειδυλλίας, πλην της Δημοτικής Ενότητας Ερυθρών (που όπως
πάντα υπαγόταν στην Θήβα), Καλλιθέας, Μοσχάτου-Ταύρου, Νέας Σμύρνης και
Παλαιού Φαλήρου, Ύδρας, Πόρου και Τροιζηνίας-Μεθάνων |
|
ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ |
|
|
ΕΔΡΑ |
ΔΗΜΟΙ |
|
Πειραιά (κεντρική) |
Πειραιώς, Νίκαιας-Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κορυδαλλού, Κερατσινίου-Δραπετσώνας,
Περάματος, Αγκιστρίου, Αίγινας, Κυθήρων, Σαλαμίνας, Σπετσών, Αιγάλεω,
Αγίας Βαρβάρας, Χαϊδαρίου Φυλής, Αγίου Δημητρίου, Αλίμου, Γλυφάδας,
Ελληνικού-Αργυρούπολης *όσοι Δήμοι είναι με πλάγια γραφή μεταφέρονται στον Πειραιά από 16.9.2026 |
|
Ελευσίνας |
Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Μεγαρέων και Μάνδρας-Ειδυλλίας, πλην της
Δημοτικής Ενότητας Ερυθρών (που όπως πάντα υπαγόταν στην Θήβα) |
|
Καλλιθέας |
Καλλιθέας, Μοσχάτου-Ταύρου, Νέας Σμύρνης και Παλαιού Φαλήρου |
|
Πόρου |
Ύδρας, Πόρου και Τροιζηνίας-Μεθάνων |
(γ) «Υβριδική κατάθεση»: Μπορούμε να καταθέτουμε
είτε κεντρικά είτε περιφερειακά;
Ναι, σύμφωνα με το νέο άρθρο 215 ΚΠολΔ, αναφορικά με δικόγραφο που
απευθύνεται σε περιφερειακή έδρα, η κατάθεσή του μπορεί να γίνει είτε στην
περιφερειακή έδρα που απευθύνεται είτε στην κεντρική έδρα. Δεν ισχύει το
αντίστροφο. Δεν μπορούμε δηλαδή να καταθέσουμε π.χ. στην περιφερειακή έδρα
Αμαρουσίου δικόγραφο που απευθύνεται στην Κεντρική έδρα της Αθήνας.
Με εξαίρεση τις υποθέσεις νέας τακτικής (στις οποίες ούτως ή άλλως δεν
παίρνουμε δικάσιμο με την κατάθεση του δικογράφου) επί κατάθεσης στο κεντρικό
αντί της αρμόδιας περιφερειακής έδρας παίρνουμε άμεσα δικάσιμο.
Πάντως, σε κάθε περίπτωση είναι δυνατή – πλέον και παρά τα αρχικά
προβλήματα – η ηλεκτρονική κατάθεση και για δικόγραφα που απευθύνονται σε
περιφερειακές έδρες. Απλά επειδή το σύστημα δεν είναι αυτόματο (δεν αποκλείει
αυτόματα διαδικασίες), θέλει προσοχή στον τρόπο κατάθεσης.
(δ) Πού καταθέτω αιτήσεις για νέα πιστοποιητικά
Κριτήριο για το δικαστήριο στο οποίο καταθέτουμε είναι η αρμοδιότητα. Αν το
ζήτημα που ζητούμε να πάρουμε πιστοποιητικό αφορά αρμοδιότητα που υπάγεται στην
κεντρική έδρα, καταθέτουμε την αίτηση εκεί. Αν αφορά πρώην Ειρηνοδικείο ή
περιφερειακή έδρα, την αίτηση καταθέτουμε στην τελευταία.
Για να δούμε ποιο είναι το κατά τόπον αρμόδιο δικαστήριο, συμβουλευόμαστε
τον πίνακα 2.
Σημειώνουμε όμως ότι ειδικά για τα «κληρονομικά πιστοποιητικά» στο
Πρωτοδικείο Αθηνών, αιτήσεις για πιστοποιητικά καταθέτουμε ως εξής:
(i) Δημοσίευσης
διαθήκης: Μόνο στο Κεντρικό Πρωτοδικείο (και όχι στην κατά τόπον αρμόδια
περιφερειακή έδρα)
(ii) Μη
αμφισβήτησης κληρονομικού δικαιώματος: Μόνο στο Κεντρικό Πρωτοδικείο.
(iii) Μη
αποποίησης κληρονομικού δικαιώματος: Στις κατά τόπον αρμόδιες περιφερειακές
έδρες με βάση τον πίνακα 2. Δεν ενδιαφέρει αν ο θάνατος είχε λάβει χώρα προ της
16.9.2024 (και επομένως τότε ενδεχομένως η αρμοδιότητα ήταν διαφορετική). Μας
ενδιαφέρει ποια περιφερειακή έδρα είναι αρμόδια με βάση τις σημερινές
αρμοδιότητες (π.χ. θάνατος στην Παλλήνη στις 15.7.2024, που τότε υπαγόταν στο
Ειρηνοδικείο Κρωπίας: Θα ζητήσουμε σήμερα το εν λόγω πιστοποιητικό από την
Κεντρική έδρα της Αθήνας, γιατί από τις 16.9.2024 η Παλλήνη υπάγεται στην
Αθήνα).
(ε) Πού καταθέτουμε σήμερα αιτήσεις για την έκδοση
διαταγών πληρωμής;
Αιτήσεις για την έκδοση διαταγών πληρωμής καταθέτουμε:
-
Για υποθέσεις
που ήδη υπάγονταν στα Μονομελή Πρωτοδικεία και πριν από τις 16.9.2024: Στο
κεντρικό Πρωτοδικείο Αθηνών ή Πειραιώς
-
Για υποθέσεις
που υπάγονταν στα Ειρηνοδικεία: Στις κατά τόπον αρμόδιες περιφερειακές έδρες ή
στην κεντρική έδρα με βάση τον πίνακα 2.
Από τις 16.9.2026 και μετά όλες οι αιτήσεις θα κατατίθενται στην κεντρική ή
περιφερειακή έδρα του Μονομελούς Πρωτοδικείου με βάση τον πίνακα 3
(στ) Έχει αλλάξει κάτι στις υποθέσεις της νέας
δικηγορικής ύλης (Ν. 5095/2024)
Τις αιτήσεις για έκδοση κληρονομητηρίου και ίδρυσης σωματείου τις
καταθέτουμε στις αρμόδιες περιφερειακές έδρες/κεντρική έδρα σύμφωνα με
τον πίνακα 2 μέχρι τις 15.9.2026 και σύμφωνα με τον πίνακα 3 μετά τις
16.9.2026.
Ωστόσο, τις αιτήσεις για συναινετική εγγραφή και εξάλειψη προσημείωσης
υποθήκης σύμφωνα με το άρθρο 208 ΚΠολΔ στην περιφέρεια του Πρωτοδικείου
Αθηνών καταθέτουμε μόνον στην κεντρική έδρα του Πρωτοδικείου Αθηνών
(Λουκάρεως) βάσει εσωτερικής διευθέτησης της Διοίκησης του Πρωτοδικείου,
που υπαγορεύεται από πρακτικούς λόγους διαχείρισης του καταλόγου των δικηγόρων
που εκδίδουν τις πράξεις.
(ζ) Τι γίνεται με το κλείσιμο φακέλων;
Φακέλους κλείνουμε όπου δικάζουμε, ακόμη και αν πρόκειται για κατάστημα
καταργημένου Ειρηνοδικείου. Το τι θα γίνει όταν θα καταργηθούν τα καταστήματα
καταργούμενων Ειρηνοδικείων θα προσδιορίσει η Πράξη του Προϊσταμένου του
Πρωτοδικείου όταν ληφθεί η απόφαση αυτή.
(η) Από πού παίρνουμε αποφάσεις και απόγραφα, επί
υποθέσεων που δικάσαμε στα πρώην Ειρηνοδικεία μέχρι τις 15.9.2024; Τι γίνεται
αν δικάσαμε σε κτίριο καταργηθέντος Ειρηνοδικείου μετά την 16.9.2024;
Αποφάσεις και απόγραφα που αφορούν υποθέσεις που δικάστηκαν από
καταργούμενα Ειρηνοδικεία λαμβάνουμε από τα δικαστικά καταστήματα, όπου
δικάστηκαν οι υποθέσεις αυτές. Αν δικάστηκαν σε κατάστημα καταργηθέντος
Ειρηνοδικείου, τα παίρνουμε από αυτές, αν δικάστηκαν σε κάποια περιφερειακή έδρα
ή στο κεντρικό πρωτοδικείο, τα παίρνουμε από αυτό.
(θ) Χωροταξία του Κεντρικού Πρωτοδικείου Αθηνών
Στην Ευελπίδων εδρεύει το Ποινικό Τμήμα που το πρώτον συστάθηκε με το Ν.
5108/2024. Το Πολιτικό Τμήμα κυρίως εδρεύει στη Λουκάρεως, αλλά πολλά τμήματα
παραμένουν στην Ευελπίδων. Συνοπτικά αναφέρουμε τα εξής:
-
Στην Ευελπίδων
παραμένουν Τακτική Διαδικασία, Εφέσεις, Ασφαλιστικά (και του πρώην
Ειρηνοδικείου), Εκουσία Πολυμελούς και Πτωχεύσεις μικρού και μεγάλου
αντικειμένου) κι όλα τα υπόλοιπα πάνε στη Λουκάρεως
-
Όποια υπηρεσία
παραμένει στο ίδιο κτιριακό συγκρότημα, συνήθως μένει και στον ίδιο χώρο-αίθουσα
(κατ’ εξαίρεση, τα
Ποινικά Ένδικα Μέσα και το Ποινικό Μητρώο, που μεταφέρονται από το κτίριο 8 στο
κτίριο 12, 2ος όροφος).
-
Όπου είναι ένα
τμήμα (Ευελπίδων ή Λουκάρως) εκεί είναι και το ακροατήριο και η Γραμματεία
του. Εκεί καταθέτουμε.
-
Ειδικά στην Εκουσία
Μονομελούς ο κανόνας είναι ότι οι αιτήσεις κατατίθενται στη Λουκάρεως. Αλλά
όταν στην αίτηση σωρεύεται αίτημα για έκδοση προσωρινής διαταγής, αυτές και
μόνον οι αιτήσεις κατατίθενται και στον 1ο όροφο του κτιρίου 2
της Ευελπίδων.
(ι) Τι σημαντικό άλλαξε στον ΚΠολΔ μετά τους Ν.
5108/2024 και 5134/2024 σε σχέση με το Δικαστικό Χάρτη;
Οι πιο βασικές αλλαγές είναι:
(i) Κατάργηση
των Ειρηνοδικείων. Οι υποθέσεις που υπάγονταν σε αυτά υπάγονται πλέον
στα Μονομελή Πρωτοδικεία.
(ii) Το όριο
που (πάνω-κάτω) ίσχυε για την διάκριση μεταξύ Ειρηνοδικείου και Μονομελούς
στον α΄ βαθμό, έχει μεταφερθεί στην διάκριση μεταξύ Πολυμελούς Πρωτοδικείου
και Μονομελούς Εφετείου στον δεύτερο βαθμό. Έτσι, στη δευτεροβάθμια δίκη
δεν πάνε όλες οι υποθέσεις του Μονομελούς στο Μονομελές Εφετείο. Από το σύνολο
των υποθέσεων ξεχωρίζουμε και πάμε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο που δικάζει ως
εφετείο:
- Διαφορές με
αντικείμενο δίκης μέχρι 30.000,00€ (αντί των 20.000,00€ που ήταν το παλιό όριο)*
(βλ. νέο άρθρο 18 παρ.2 περ. α και γ΄ ΚΠολΔ)
- Μισθωτικές
διαφορές με μίσθωμα μέχρι 800,00€ (αντί των 600,00€ που ήταν το παλιό όριο)*
(βλ. νέο άρθρο 18 παρ. 2 περ. β΄ ΚΠολΔ)
- Οι υποθέσεις εκουσίας που υπάγονταν μέχρι τις
15.9.2024 στο Ειρηνοδικείο.
- Μια σειρά από διαφορές που πριν υπάγονταν στα Ειρηνοδικεία ανεξαρτήτως
ποσού (βλ. άρθρο 18 παρ. 2 περ. δ΄ ΚΠολΔ που παραπέμπει στις περιπτώσεις 14-24
του άρθρου 16 ΚΠολΔ).
* το αντικείμενο
της δίκης κρίνεται με βάση το αίτημα του εισαγωγικού δικογράφου, όχι βάσει του
τι επιδίκασε τελικά η προσβαλλόμενη απόφαση
(iii) Καταργήθηκε
το άρθρο 683 παρ. 5 ΚΠολΔ που προέβλεπε το απαράδεκτο της αίτησης ασφαλιστικών
μέτρων σε περίπτωση άσκησης αίτησης ενώπιον καθ’ ύλην ή κατά τόπον
αναρμοδιότητας.
(ια) Με βάση ποιο δίκαιο θα ασκήσω έφεση επί
υπόθεσης που επηρεάζεται από τις νέες διατάξεις περί αρμοδιότητας στο β΄ βαθμό;
(Διαχρονικό δίκαιο των εφέσεων)
Κρίσιμος χρόνος είναι ο χρόνος δημοσίευσης της προσβαλλόμενης απόφασης.
Έτσι,
-
Αν η
προσβαλλόμενη εκδόθηκε πριν από τις 15.9.2024, θα ασκηθεί με τις διαδικαστικές
προϋποθέσεις (βλ. παράβολα) και την αρμοδιότητα που ίσχυε μέχρι τότε.
-
Αν η
προσβαλλόμενη εκδόθηκε μετά την 16.9.2024, θα ασκηθεί με τις διαδικαστικές
προϋποθέσεις και την αρμοδιότητα των νέων διατάξεων (βλ. το συνδυασμό των
άρθρων 51 παρ. 3 Ν. 5134/2024 και 24 παρ. 1 ΕισΝΚΠολΔ)
Π.χ.:
§
Απόφαση
Ειρηνοδικείου Χαλανδρίου που εκδόθηκε στις 15.7.2024, θα προσβληθεί ενώπιον του
Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών με παράβολο 75,00€. Αν η ίδια απόφαση εκδοθεί
στις 15.10.2024 (από την Περιφερειακή Έδρα Αμαρουσίου του Μονομελούς
Πρωτοδικείου Αθηνών), θα προσβληθεί ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών
με παράβολο 100,00€. Και στην μία και στην άλλη περίπτωση, η έφεση θα κατατεθεί
στην περιφερειακή έδρα Αμαρουσίου και θα προσδιορισθεί στην Κεντρική Έδρα της
Αθήνας.
§
Απόφαση επί
αυτοκινητικής διαφοράς με αντικείμενο 25.000,00€ από το Μονομελές Πρωτοδικείο
Αθηνών που εκδόθηκε στις 20.6.2024 προσβάλλεται με έφεση ενώπιον του Μονομελούς
Εφετείου Αθηνών με παράβολο 100,00€. Αν η ίδια απόφαση εκδοθεί στις 11.11.2024,
αυτή προσβάλλεται ενώπιον του Πολυμελούς Πρωτοδικείου με το ίδιο παράβολο. Δεν
αλλάζει κάτι ως προς την κατάθεση και τον προσδιορισμό της.
(ιβ) Τι γραμμάτια προείσπραξης εκδίδω για υποθέσεις
πρώην Ειρηνοδικείου και για εφέσεις;
Τα γραμμάτια του Ειρηνοδικείου καταργούνται και καθιερώνονται νέα γραμμάτια
που ακολουθούν τους εξής κανόνες:
(α) Για υποθέσεις πρώην αρμοδιότητας Ειρηνοδικείου, εκδίδεται γραμμάτιο
ισόποσο της αντίστοιχης κατηγορίας του Μονομελούς. Όταν δε υπάρχει διαφορά
αποτιμητή σε χρήμα, εκδίδεται γραμμάτιο της μικρότερης αντίστοιχης κατηγορίας
του Μονομελούς
(β) Για τις εφέσεις κατά αποφάσεων ειρηνοδικείου, εκδίδεται γραμμάτιο
ισόποσο με το γραμμάτιο της έφεσης ενώπιον μονομελούς εφετείου.
(γ) Για τις λοιπές διαδικασίες, στις οποίες δεν προβλέπεται αντίστοιχο
γραμμάτιο πρωτοδικείου, εκδίδεται γραμμάτιο ισόποσο με το γραμμάτιο της
εκουσίας δικαιοδοσίας μονομελούς
πρωτοδικείου.
(δ) Για τις μικροδιαφορές εκδίδεται γραμμάτιο αξίας ίσης με το μισό της Εκουσίας
Μονομελούς.
(ε) Όσον
αφορά στις πράξεις του ν. 5095/2024 (Α’ 40):
(ε1) για τις υποθέσεις κληρονομητηρίων και σωματείων εκδίδεται το
αντίστοιχο γραμμάτιο της εκουσίας δικαιοδοσίας μονομελούς πρωτοδικείου,
(ε2) για τις υποθέσεις εγγραφής και εξάλειψης προσημειώσεων εκδίδεται το
αντίστοιχο γραμμάτιο των ασφαλιστικών μέτρων του μονομελούς πρωτοδικείου.
(ιε) Κι αν είχα εκδώσει λάθος γραμμάτιο, τι κάνω;
Με το άρθρο 91 παρ. 2 Ν. 5151/2024 διευθετήθηκαν διάφορα προβλήματα που
είχαν να κάνουν με την αλλαγή της διαδικασίας. Έτσι, γραμμάτια που είχαν
εκδοθεί ενώπιον Ειρηνοδικείου στο πλαίσιο μιας δίκης μπορούν να χρησιμοποιηθούν
και μετά την 16.9.2024 για τις ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου διαδικαστικές
πράξεις της ίδιας δίκης.
……………………………….
Επισημαίνουμε ότι οι πληροφορίες που εκτίθενται είναι προσανατολισμένες στον
τρόπο εφαρμογής των νέων διατάξεων στο Πρωτοδικείο Αθηνών και στις υπαγόμενα σε
αυτό περιεφερειακές έδρες. Κάποια ειδικότερα θέματα στο Πρωτοδικείο Πειραιώς
μπορεί να εφαρμόζονται ελαφρώς διαφορετικά.
Με όσα σημειώσαμε παραπάνω, επιχειρήσαμε να καλύψουμε το μέγιστο μέρος των ερωτημάτων
που σε αυτό το χρονικό διάστημα εφαρμογής των νέων ρυθμίσεων τέθηκαν από τους εμπλεκόμενους
και κυρίως από συναδέλφους δικηγόρους. Ελπίζουμε το επόμενο διάστημα να ολοκληρωθούν
διάφορες εκκρεμείς διαδικασίες (επιμόρφωση των πρωτοδικών ειδικής επετηρίδας, πρόσληψη
νέων δικαστικών υπαλλήλων και ολοκλήρωση των ψηφιακών αλλαγών), ώστε να δούμε
το πραγματικό αποτύπωμα των νέων ρυθμίσεων στην καθημερινή απονομή της δικαιοσύνης
και την επιτάχυνση της έκδοσης των αποφάσεων.
